Kim jest prosument w fotowoltaice? Definicja, zasady rozliczania

Jeszcze kilka lat temu porównywano ich do kolekcjonerów znaczków. Dziś jest już ich niemal milion, a 10 maja 2022 roku ich instalacje PV wysłały do sieci 5,767 GWh energii, bijąc tym samym historyczny rekord produkcji z paneli PV. Z tego artykułu dowiesz się, kim jest prosument, jaka jest definicja prosumenta i czy warto zostać prosumentem będąc właścicielem firmy.

Prosument OZE – definicja

Słowo „prosument” zostało stworzone przez połączenie słów „producent” oraz „konsument”. Jest to właściciel zarejestrowanej instalacji OZE, który korzysta z wyprodukowanej energii elektrycznej powstającej w wyniku pracy np. paneli fotowoltaicznych oraz falownika. Dzięki niej inwestor może zasilić wszystkie urządzenia elektryczne znajdujące się na terenie posesji.

Prosumentami mogą zostać nie tylko osoby fizyczne, ale i przedsiębiorcy, rolnicy oraz wspólnoty mieszkaniowe czy samorządy. Warunkiem dołączenia do tego grona jest zawarcie umowy kompleksowej z dostawcą energii. Po jej podpisaniu, zakład energetyczny przeprowadza niezbędne prace w celu podłączenia elektrowni fotowoltaicznej do sieci elektroenergetycznej.

Prosument w ustawie OZE

Termin „prosument” pojawił się w nowelizacji ustawy o OZE z dnia 22 czerwca 2016 roku. Według zapisów w dokumencie jest to zarówno odbiorca zakupujący energię elektryczną na podstawie umowy kompleksowej, jak i jej wytwórca. Ustawodawca zaznacza, że prosument musi produkować energię z zastosowaniem odnawialnych źródeł. Głównym celem tej działalności jest konsumpcja wytworzonych kilowatogodzin na własne potrzeby.

Prosumentami mogą być również przedsiębiorcy. Jednak z uwagi na powyższe ustawowe zapisy nie mogą nim zostać inwestorzy, dla których wytwarzanie energii jest głównym elementem działalności gospodarczej.

Prosument dla firmy – co warto wiedzieć?

Ceny energii elektrycznej dynamicznie rosną nie tylko dla odbiorców indywidualnych, ale także  dla przedsiębiorców. Z tego powodu wiele firm decyduje się na montaż instalacji PV. Podobnie jak u prosumentów indywidualnych, każdy inwestor musi podpisać umowę kompleksową. Należy jednak pamiętać, że moc elektrowni PV nie może przekroczyć 50 kW.

Fotowoltaika jest szczególnie opłacalną inwestycją z uwagi na profil energetyczny przedsiębiorstw. W ich przypadku największa konsumpcja energii następuje do godzin późno popołudniowych, czyli w czasie, kiedy produkcja z instalacji fotowoltaicznej jest najwyższa. Pozwala to na znaczące oszczędności, które widać na fakturach za energię już od pierwszego kwartału.

Prosument – zasady rozliczania energii

Branża PV przeszła w ostatnich miesiącach znaczące zmiany, które dotyczyły systemu rozliczania prosumentów. W dotychczasowym modelu zwanym net-meteringiem energia elektryczna, która nie została skonsumowana na bieżące potrzeby, trafiała do sieci elektroenergetycznej, gdzie była przechowywana przez rok. W ramach tej usługi operator zatrzymywał 20% przesłanej energii w przypadku instalacji o mocy równej lub mniejszej 10 kW oraz 30% dla elektrowni PV większych niż 10 kW.

Obecnie wszyscy prosumenci, których instalacje zostały podłączone do sieci po 1 kwietnia 2022 roku, zostaną objęci nowym modelem. Net-billing wejdzie w życie od 1 lipca 2022 roku i tego dnia prosumenci nie będą już wysyłać niewykorzystanej energii do sieci, a zaczną ją sprzedawać.

Cena każdej kilowatogodziny zostanie ustalona na podstawie notowań giełdowych, które odbywają się za pośrednictwem Towarowej Giełdy Energii w ramach tzw. Rynku Dnia Następnego. Do 1 lipca 2024 roku jej wartość będzie określana na podstawie uśrednionej ceny z miesiąca poprzedzającego transakcję. Z kolei za nieco ponad 2 lata nastąpi kolejna zmiana, według której prosumenci będą sprzedawać energię według stawek obowiązujących w konkretnej godzinie.

Elektrownie fotowoltaiczne nie pracują po zachodzie słońca, dlatego w tym czasie każdy prosument jest zmuszony zakupić energię, aby zasilić urządzenia elektryczne pracujące w domu. W tej sytuacji będzie obowiązywała stała cena określona przez dostawcę energii elektrycznej według taryf G11 lub G12.

Umowa prosumencka – na co zwrócić uwagę?

Umowa prosumencka jest to kontrakt pomiędzy inwestorem a zakładem elektroenergetycznym. Po jej zawarciu na terenie posesji prosumenta zostaje zamontowany tzw. licznik dwukierunkowy, który mierzy ilość energii wysłanej i odebranej przez inwestora do sieci.

Niektórzy operatorzy umożliwiają zgłoszenie instalacji PV można dokonać przez Internet. Przed rejestracją należy przygotować komplet niezbędnych dokumentów: specyfikację techniczną komponentów, z których składa się instalacja PV, oświadczenie instalatora mikroinstalacji oraz schemat instalacji elektrycznej. Przedsiębiorcy muszą również przygotować odpisy z KRS.